Antisosyal kişiliğin en önemli özelliği, güçlü hissetme ihtiyacı

Uzman Klinik Psikolog Sera Elbaşoğlu, antisosyal kişilik bozukluğu ile ilgili değerli bilgiler paylaştı.

Antisosyal kişilik bozukluğunu, “sadistik, sosyopatik kişilik, psikopatik kişilik bozukluğu üzere çeşitli isimlerle de anılan bir kişilik patolojisi” olarak tanımlayan Sera Elbaşoğlu, antisosyal kişilik bozukluğunun iki farklı çeşidi olduğunu söyledi.

Sera Elbaşoğlu, “İlkinde, açıktan aleni kabahatler işleyen bireyler yer alırken, başkasında yüksek fonksiyonellik gösteren, nazik ve hatta çok başarılı olan bireyler yer alıyor. Tarihte bu durumdaki şahısların örnekleri de var. Bu bireyler aleni kabahatler işlemiyorlar. Çok daha güzel bir profil çizen, zeki, pek fazla dürtüsel hareket etmeyen, planlı hareket eden, insanların cürüm işleyeceklerini iddia edemeyeceği bireyler oluyorlar” diye konuştu.

Zayıflık hissini tolere edemiyorlar

Her iki kümenin da kabahati sürece ve ziyan verme ile ilgili geniş bir aralığı olduğunu belirten Sera Elbaşoğlu, “Şiddet dolu cinayetler işleyen seri katillerden, büyük dolandırıcılıklar yapan hırsızlardan ve öteki çeşitli ağır kabahatler işleyen şahıslardan günlük hayatta insanları manipüle eden ve ötekinin hudutlarını çeşitli biçimlerde ihlal eden bireylere kadar geniş bir aralık var. Bunların hepsinde ortak birtakım özellikler var. Güçlü hissetme muhtaçlığını birinci özellik olarak tabir edebiliriz. Zayıflık hissini tolere edemiyorlar ve bunun görülmesini de istemiyorlar. İnsanları atlatma, yönetme ve denetim etme ile ilgili güçlü bir dilekleri oluyor” dedi.

Bu bireylerin kendi hislerini lisana getirme yeteneğine sahip olmadıklarını, konuşmak yerine harekete geçtiklerini kaydeden Sera Elbaşoğlu, “Psikopatik şahısların empati yapmaktan mahrum olduklarına dair genel kanıya karşın, aslında empati yapabildikleri fakat ziyan verdikleri kişinin yaşadığı acıya yahut olumsuz rastgele bir duyguya dair sorumluluk ve suçluluk hissetmediklerini, ve utanç duymadıklarını söyleyebiliriz. Ötekine ziyan vererek hudutlarını aşmak o kişi üzerinde güç hissetmesini sağlamakta ve bu güç de öz hürmetini pekiştirmektedir. Psikopatlık kişinin biri bedelli görebilmesi için şart karşı tarafta onun gereksiniminin olduğu bir şeyin olması ve o kişinin de bunu kullandırmasıdır. Yani karşıdaki kişi kendisini kullandırması ölçüsünde kıymetli olabilmektedir. Ayrıyeten insanları kandırma, manipüle etme konusunda hayli ustadırlar” tabirlerini kullandı.

Psikopatik şahıslar daha fazla uyarılmaya muhtaçlık duyuyor

Sadistik kişiliğin genetik ve fizyolojik bir tarafının olup olmadığının yapılan birtakım araştırmalarla tahlil edilmeye çalışıldığını kaydeden Sera Elbaşoğlu, şunları söyledi:

“Genetik bir istikametinin olabileceğine işaret eden çalışmalar var; doğuştan getirilen mizaç özelliklerinin bir grup yatkınlıklar doğurabileceği düşünülmekte. Fizyolojik birtakım etkenler var. Yapılan araştırmalarda yüksek uyarılma muhtaçlığının, yüksek saldırgan dürtülerin ve hormonlarla ilgili birtakım durumların da bu karakter yapısını ortaya çıkarmakta etken olabileceğinden bahsediliyor. Örneğin uyarılma eşiklerinin yüksek olduğu görülüyor olmasıyla ilgili olarak, olağanda birçok insan günlük birtakım aktivitelerden, hobilerden, beşerlerle olan etkileşimden, bir mevzuda muvaffakiyet kazanmaktan haz duyar ve uyarılma yaşar. Psikopatik beşerler ise daha yüksek uyarılmaya gereksinim duyuyorlar. Daha fazla uyarılma ile haz alıyorlar. Geri kalan her şey onlara sıradan gelme eğiliminde oluyor. Bu uyarılma gereksinimi birebir vakitte duyarsızlaşma ile ilgili de bir durum yaratıyor. Yüksek uyarılma için, canlı hissetmek için daha keskin yaşantılara muhtaçlık duyabiliyorlar.”

Tekrarlayan cürüm sürece eğilimleri var

Psikopatik bireylerin birebir vakitte tecrübeden de öğrenebilen beşerler olmadıklarını vurgulayan Sera Elbaşoğlu, “Bu durum birebir vakitte cürümlerin tekrarını da açıklayamaya yardımcı bir özellik. Örneğin bir kişi cürüm işliyor, cezaevine girip çıkıyor ve sonraki gün tekrar kabahat işliyor. Psikopatik bireylerin birçoklarında hapishane yaşantısının ve ceza almanın çok bir değeri olmuyor. Bu bireylerin psikoterapisi de güçtür ve ne kadar yarar gördükleri de aslında tartışmalı bir mevzudur. Çoğunlukla kendi istekleri ile değişime açık olmazlar” diye konuştu.

Bilhassa de bu psikopatik kümenin içerisinde açık cürüm davranışları olmayan, çok şiddetli kabahatler işlemeyen insanların 40’lı yaşlara geldiklerinde hormonların yavaşlaması, güçten düşmeleri ve vefatın yaklaşmasıyla birlikte psikoterapiye, güzelleşmeye ait motivasyonlarında artış gerçekleştiğinin altını çizen Uzman Klinik Psikolog Sera Elbaşoğlu, “Aslında hayat tecrübeleri, yaş alma ve olgunlaşmanın kısmi bir yararı oluyor ancak bu hepsini kapsamıyor. Görece daha düzgün huylu olanlarından bahsedebiliriz” dedi.

Uzman Klinik Psikolog Sera Elbaşoğlu, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Bahsettiğimiz aralıkta hırsızlık üzere cürümler ve şiddetli cinayetler de var. Bireylerin büyük kabahatlerini daha rahat anlattıklarını ancak ufak tefek kabahatlerini anlatmakta çekimserlik gösterdiklerini görmek şaşırtan görünmekle birlikte, şiddetli cürümlerin yarattığı güçlülük hissinden ötürü bir manada gurur duyuyor ve caka satıyor olmalarından kaynaklanıyor. Aşağılanma, zayıflık ve küçümsenme hissine karşı çok hassas olan psikopatlık şahıslar bu hisleri deneyimlemekten ve bu halde algılanmaktan hiç hoşlanmıyorlar. Güçlü olmak istiyorlar. İnsanları manipüle etme, dolandırma ve onlara ziyan vermelerinin altında güçlü hissetme isteği var. Her şeye hükümran olma hissini sapkın bir biçimde tatmin etme halinin varlığından bahsedebiliriz. Sadistik kişilikte bu üzere durumlar görülüyor.”